Ürün Bilgilendirme

Mekanik Özellikler
Çeliklerde Işıl İşlem
Sertlik Muayene Yöntemleri
Elementlerin Çeliğe Etkisi

Çeliklerde Mekanik Özellikler

1-ÇEKME DAYANIMI

Çeliğin çekerek koparılmaya karşı direncidir. Belirli kesitteki bir çekme çubuğuna, koparılıncaya kadar uygulanan en yüksek çekme kuvvetinin, çubuğun başlangıç kesitine bölümünden çıkarılır. Çekme çubuklarında uygulanan çekme kuvveti Kg değil, Newton (N) olarak kabul edilmiştir ve 1kg/mm² ‘ dir.

2-AKMA SINIRI
Çekme sırasında, esnekliğin kalmadığı noktada (Akma noktası) uygulanmış olan kuvvetin, çekme çubuğunun başlangıç kesitine bölümünden elde edilen değerdir.
N/mm² ile ifade edilir.
Akma noktası i birçok çelikte belirgin olarak kendini göstermez. Bu nedenle 0,2 sınır diye bir kavram geliştirilmiştir. Buna göre, elastikiyet sınırını aşan devamlı uzama, başlangıç uzunluğunun %0,2’ine eriştiği noktada uygulanmış kuvvetin çubuk kesitine bölümü, akma sınırı kabul edilir ve Rp 0,2 olarak işaretlenir.

3-UZAMA
Uzama, çekme çubuğunun koptuğu anda ölçülen uzunluğu ile başlangıç uzunluğu arasındaki farkın , başlangıç uzunluğuna oranıdır ve % ile gösterilir. Çekme çubuğunun boyu, çapına göre ne kadar büyük olursa, uzama o oranda düşük çıkar. Bu nedenle, uzama deneyinde kullanılacak çekme çubuklarının boyu genellikle(5 d) olarak kabul edilir ve uzama (A5) olarak işaretlenir.

4-BÜZÜLME
Büzülme, çekme çubuğunun koptuğu andaki kesitinin, başlangıç kesitine oranıdır ve % ile ifade edilir.

5-DARBE DAYANIMI
Darbe dayanımı, iki tarafı yataklanmış veya tek tarafı bağlanmış çentikli bir çubuğu tek bir darbe ile kırmak için harcanan güçtür. ISO; deney çubuklarını, açılacak çentikleri ve deney yönteminin standartlaştırmıştır. Sivri çentikli ISO çubuklarında (işaretli KCU) darbe dayanımı Joule (J) ile ölçülür. Yuvarlak çentikli ISO çubuklarında, ölçüm sonucu J/cm² olarak verilir.

6-SERTLİK
Kendisinden daha sert bir cismin bünyesine girmesine karşı bir cismin gösterdiği direnç, o cismin sertliğidir. Birçok cisimler, hem elastik, hem de plastik oldukları için çeşitli sertlik deney yöntemleri oluşturmuştur. Aynı türden olmayan cisimlerin sertliklerinin birbiri ile karşılaştırılması mümkün olmamaktadır.

Hizmetlerimiz

Çeliklerde Isıl İşlem

1-TAVLAMA

Şekillendirilmiş bir çelik parçasının bir veya birkaç defa kimyasal yapısının gerektirdiği sıcaklıklara kadar ısıtılıp, sonra uygun ortamda uygun hızla soğutulmasına tavlama denir.

Tavlama sonucunda, çelik dokusunda az veya çok değişiklikler olur ve istenilen özellikler sağlanır.

Tavlama işlemleri, katı yakıt, akaryakıt, gaz ve elektrik ile (direnç ve endüksiyon ile) ısıtılan fırınlarda veya tuz banyolarında yapılır.

Tavlama işlemleri ve sıcaklıkları çeliğin kimyasal bileşimine bağlı olmakla birilikte, karbon miktarı belirleyici faktördür.

Bu bakımdan, demir-karbon faz diyagramının çelik dokusunun katı halde sıcaklık karşısındaki değişimlerini gösteren bölümü, genel fikir vermek bakımından yararlıdır.

Normalize Tavlaması

Çeliklerin özellikleri dokuların yapısına da bağlıdır.

Dış etkilerle başkalaşmış olan dokuları, tavlama ile esas dokuya dönüştürmek mümkündür.

Bu işleme ‘’Normalize tavlaması’’ denir. Yapılacak işleme göre, iri taneli yapıların istenmediği durumlar için malzemeler sertleştirme sıcaklığına kadar ısıtılarak sakin havada soğumaya bırakılır. Normalize tavlamasını diğerlerinden ayıran özellik parçaların yavaş soğutulması yerine, sakin havada hızlı bir şekilde soğutulmasıdır.

Normalize tavlaması sıklıkla alaşımsız, düşük alaşımlı ve alaşımlı çelikleri iki farklı noktadan ısıtarak, ferritik dokuyu östenitik dokuya dönüştürdükten sonra yeterli hızda karbür oluşmasını sağlamak için yapılır.

Yumuşatma Tavlaması

Isıl işlem yapılmamış malzemeler, içerdikleri karbon oranlarına bağlı olarak, oda sıcaklıklarında farklı sertlikler gösterirler. Bazı malzemeler sertlikleri sebebiyle kolay işlenemez durumda olabilirler. Özellikle plastik şekil değiştirme işlemleri için malzemelerin minimum sertlikte olması istenir. Bu nedenle, malzemelerin sertliklerinin düşürülmesi maksadıyla yumuşatma tavlaması yapılır.

Çelik malzemelerin, oda sıcaklığındaki iç yapıları, içindeki karbon oranıyla doğru orantılı olarak tanecikler halinde, ince uzun plakalar şeklinde ve sıralı dizilmiş görünümdeki karbür çökeltileri şeklindedir. Perlit olarak alınan bu yapı içerisindeki karbür plakalarının sıklığı, malzemenin içerdiği karbon oranıyla artar ve bu durum sertliğin de artmasına sebep olur. Yumuşatma tavlaması yapılarak, ince uzun yapıdaki karbür plakalar, daha kısa ve küresel bir yapıya dönüştürülür. Bu durumda çelik ilk haline oranla daha yumuşak ve kolay şekillendirilebilir bir yapıya sahip olur. Bu yöntem küreleştirme tavlaması olarak da bilinir.

Gerilim Giderme Tavlaması

Kaynaklama, plastik şekil verme ve aşırı ısıtma, ani soğutma gibi durumlar sonucu malzeme içinde çeşitli yönlerde iç gerilmeler meydana gelir. Bu gerilmelerin giderilmesi amacıyla en yüksek kullanım sıcaklığından düşük bir sıcaklıkta parçalar en fazla iki saat bekletilerek, iç gerilmelerin giderilmesi sağlanır.

2-YÜZEY SERTLEŞTİRME İŞLEMLERİ

Sementasyon

Düşük karbonlu çeliklerin yüzeyinin belirli derinliklere kadar emdirilme (difüzyon) yolu ile karbon bakımından zenginleştirilerek, sertleştirme işlemine tabi tutulmasıdır. Karbon emdirme , karbon veren bir ortamda çeliğin ısıtılması ile mümkün olur.Bu işlem parça yüzeyinin aşınma dayanımını arttırır ve çekirdek bölgenin yumuşak kalması ile tüm parçanın tok özellikler göstermesini ve darbe dayanımının yüksek olmasını sağlar.

Sementasyon işleminde karbon veren ortam katı, sıvı, gaz halinde olabilir. Kontrolü en kolay ve ekonomik yöntem gaz ortamında yapılan sementasyondur. Sementasyon işleminde, yüzey karbon oranı %0.7 – %0.8 oranlarında artırılmaya çalışılır. Bunun üzerinde emdirilen karbon, karbür çökelmesine yol açarak kırılgan bir yüzey oluşturur. Sementasyon için asıl kriter etkin Sementasyon derinliğidir.

İndüksiyonla Yüzey Sertleştirme

Parçanın indüksiyon akımı yardımıyla, yüzeyinin ani olarak ısıtılıp, ani olarak soğutulmasıyla yapılan bir yüzey sertleştirme işlemidir. İndüksiyonla yapılan ani ısıtmanın ve yapılan ani soğutma işlemi genellikle su ile yapılır ve yüksek karbonlu çeliklerde çatlama ihtimalini arttırır. Soğutma suyunun 60 ◦Civarında olması veya tuz kullanılması çatlama ve gerilme ihtimalini azaltır. Sertleştirmeden sonra gerilme giderilmesi için 150-200 ◦C arasında menevişleme yapılır.

Nitrürasyon

Nitrürleme, çelik yüzeyinde azotun difüzyon yoluyla zenginleştirilmesini ifade eder. Sementasyon işlemine benzer şekilde gerçekleştirilen reaksiyon ile yüzeyde nitrür tabakası teşekkül ettirilir. Nitrürasyon sonucu ulaşılan sertlik, Sementasyon sonu sertlikten çok daha fazladır. Sementasyon ile ulaşılabilecek sertlik derinliklerine ulaşmak için ise uzun Nitrürleme süreleri gerekir.

3- SERTLEŞTİRME

Üretim yapılan parçaların çalışma şartlarına göre değerlendirilmesiyle, parçanın tamamı veya bir kısmının , çekirdeğe kadar veya sadece cidar yüzeyi boyunca sertlik kazanması istenebilir. Bu gibi durumlar söz konusu olduğu zaman istenen özelliğe göre farklı ısıl işlemler uygulanması gerekir.

Yapılış özellikleri ve nihai yapı özellikleri göz önüne alınarak, sertleştirme işlemi farklı başlıklar halinde değerlendirilir.

4-ISLAH ETME

İstenen sertlik ve mekanik özelliklerin elde edilmesi amacıyla yapılan su verme ve menevişleme işlemidir. Özellikle parçanın tüm kesitinin sert olması istendiği durumlar için kullanılır.

Su Verme

Su verme işleminde çelikler önce kimyasal bileşimlerinin gerektirdiği sıcaklığa kadar ısıtılır, sonrasında uygun bir ortamda gerekli hızla soğutulur. Su verme sıcaklığı, doku değiştirme noktasının az üstünde bir sıcaklıktır. Su verme ortamı, su, yağ, hava, sıcak su banyosu sağlanır. Soğutma işlemi malzeme suya, yağa veya sıcak banyoya daldırılarak; hava üflenerek veya sakin havaya bırakılarak yapılır..

Menevişleme

Su verildikten sonraki ısıtmaya menevişleme işlemi denir. Su vermeden sonra oluşan nihai yapı, çok sert ve kırılgan olup, ani soğutma esnasında oluşan iç gerilmelere sahiptir. Malzeme tokluğunun iyileştirilmesi için malzemenin menevişlenmesi, yani tekrar ısıtılıp aynı sıcaklıkta bir süre tutularak soğutulması gereklidir.

Hizmetlerimiz

Çeliklerde Sertlik Muayene Yöntemleri

Brinel Sertlik (HB): Çapı D olan bir kürenin i kesintisiz ve darbesiz olarak uygulanan P kuvveti ile bir cisme girdirilmesi ile elde edilir. Kürenin açmış olduğu izin daire çapından sertliğe ulaşılır. Muayene edilecek cismin sertlik derecesine göre küre çapı ve küre malzemesi (Çelik ya da sert metal) değişik seçilir. En çok kullanılan küre çapları 10 ve 5 mm’ dir. Brinel sertliğinin bir özelliği, çeliklerde ölçülen Brinel sertlik rakamının 0,35 ile çarpımının yaklaşık olarak o çeliğin çekme dayanımını vermesidir. Yazılışı HB şeklindedir.

Vickers Sertliği (HV):Burada küre yerine, karşılıklı yüzeylerinin birbirine göre açısı 136 ◦ olan , dört yüzeyli elmas piramit kullanılmaktadır. Piramit giriş derinliğinden, kendi tablolarına göre sertlik derecesi okunur ve HV ile belirlenir.

Rockwell Sertliği (HR):Özellikle sert çeliklerin sertlik derecesinin saptanmasında çok kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde küre ve piramit yerine, açısı 120◦ olan ucu yuvarlatılmış bir elmas koni; yumuşak çeliklerde ise 1/16, 1/8 , ¼ çapında küreler kullanılır. Koni veya kürenin giriş derinliğine göre ve eldeki tablolar yardımıyla sertlik saptanır. Rockwell sertliği HR ile belirtilir.

Shore Sertliği (NS): Brinel, Vickers, Rockwell sertlik ölçümleri statik yöntemler olup, cisimlerin plastik özelliklerine göre ölçüm yapmaya yarar. Geri sıçrama yöntemi ile yapılan Shore Sertlik muayenesi ise daha çok elastik sertliği belirler. Bu yöntemde, ucuna yuvarlatılmış elmas uç takılmış bir ağırlık belirli bir yükseklikten muayenesi yapılacak parçanın üzerine serbestçe düşer ve geri sıçrar. Geri sıçrama yüksekliği, sertlik hakkında bir ölçü oluşturur.

Sertlik muayenesi, pratikte büyük önem taşımaktadır. Muayene edilecek parçaya zarar vermeden, parçanın homojen olup olmadığı ve kullanma olanakları üzerine oldukça sağlam yargılara varılmasını sağlar.

Hizmetlerimiz

Elementlerin Çeliğe Etkisi

Karbon (C)

Elementlerin içinde çelik için en önemli maddedir.

Bu temel alaşım çeliklerin mekanik özelliklerini etkiler.

karbon, çeliğin sertliğini en fazla artıran elementtir. Karbon çeliğin sertliğini, akma ve çekme mukavemetini arttırır. Çeliğin darbe dayanımını, şekillenebilirliğini ve kesme özelliğini, kaynak kabiliyetini azaltır.

İşlenebilirliğin ön planda olduğu çeliklerde karbon miktarı düşük tutulmalı,

Dayanım değerlerinin yüksek olması gerektiği durumlarda ise çeliğin karbon içeriği yüksek olmalıdır.

Mangan (Mn)

Alaşım elementleri içinde ikinci en önemli element olan Mn, çeliğin dayanımını artıran etki gösterir.

Bunun yanında sertleşme, dövme ve kaynak kabiliyetini de artırır.

Manganın iyi yöndeki etkisi, karbon özelliğinin artmasıyla olur.

Mangan ayrıca su verme derinliğini artırır, paslanmaya ve korozyona olan dayanımı geliştirir.

Silisyum (Si)

Çelik üretiminde oksijen giderici olarak kullanılan temel elementlerden biridir.

Çeliğin akma, çekme dayanımını ve elastikiyetini artırır.

Çeliğin bileşiminde bulunan silisin oranı çeliğin türünü belirler.

Düşük alaşımlı çelikler ve özellikle de yay çelikleri %2 ‘ye kadar silisyum içerirler.

Buna karşın silisyum içeren çelikler olarak anılan çelikler %5 ‘e dek silisyum içerirlere ve elektriksel uygulamalar için seçilen özel çeliklerdir.

Benzer biçimde çok yüksek oranlarda ( %14-15 ) içeren yüksek alaşımlı çelik çok yüksek yenim direnci gösterir; fakat kesinlikle dövülemez ve gevrek yapıdadır. Silisyum arttıkça çeliğin tane büyüklüğü artar.

Fosfor (P)

Düşük oranlarda bile fosfor, çeliğin dayancını ve sertliğini artırıcı, buna karşın haddeleme yönündeki süneklik ve çentik tokluğunu azaltıcı yönde etki yaratır.

Bu olumsuz etkiler özellikle yüksek karbonlu menevişlenmiş çeliklerde artar.

Kükürt (S)

Akma ve çekme mukavemetine etkisi yok denecek kadar azdır. Fakat malzemenin yüzde uzamasına ve tokluğuna etkisi çok fazladır. Kükürt malzemenin tokluğunu ve sünekliğini önemli ölçüde azaltır. Ayrıca kaynaklanabilirliği kötü yönde etkiler. Kükürt demirle birleşerek FeS fazını oluşturur. Bu faz düşük ergime sıcaklığına sahip olduğu için haddeleme sıcaklığında ergiyerek sıcak kırılganlığa sebep olur. Bu olumsuz etki kükürdün manganla birleşmesi sağlanarak önlenir.

Kükürt çelik içinde çeliğin üretiminden kalan bir elementtir ve yukarıda belirtilen istenmeyen özellikleri nedeniyle yapıdan mümkün mertebe uzaklaştırılır. Sadece talaşlı şekillendirilmeye uygun otamat çeliklerinde kükürt miktarı yüksek tutulur.

Kaliteli ıslah çeliklerinde maksimum kükürt miktarı  %0.045, asal ıslah çeliklerinde ise %0,035 dir.

Çeliklere katılan alaşım elementleri denilince, çok istenmeyen bir element olan kükürt, çeliği gevrekleştirerek işlenmesi haricinde çok bir faydası yoktur. Bu nedenle çelik bileşiminde olabildiğince düşük düzeylerde tutulmalıdır.

Otomat çeliklerinde kükürt miktarı ,talaşlı şekillendirmeyi iyileştirmek için yüksektir.Bunun dışında istenmeyen bir elementtir ve daima azaltılmaya çalışılır.Kükürt miktarı yükseldikçe,şekillendirmeye dik doğrultuda süneklik  ve darbe dayanımı düşer, boyuna doğrultuda etkilenme azdır.Mangan ile dengelenmediğinde sıcaklıkta kırılganlık yapar.Kaynak edilebilirliği ve sertleşebilirliği kötüleşir.

Kolay işlenen kükürtlü çeliklerin dışında kalan tüm çeliklerin bileşiminde istenmeyen bir elementtir. Bu nedenle çelik bileşiminde olabildiğince düşük düzeylerde tutulmalıdır.

Kükürt oranı arttıkça enine süneklik ve çentikli darbe tokluğu değerleri düşer.

Kükürt, mangan ile dengelenmediğinde sıcak kırılganlık yaratır.

Kükürt genellikle sülfür ve oksisülfür kalıntılar olarak çelik yapısında bulunur. Segregasyon yatkınlığı çok yüksektir.

Krom

Çeliğin bileşimine korozyon direncini, oksitlenme direncini, aşınma direncini ve sertleşebilirliği arttırmak amacıyla katılır.

Paslanmaz çeliklerin temel alaşım elementidir.

Krom, bir karbür oluşturucu element olduğundan, hem takım çeliklerinde yüksek karbon ile birlikte aşınma direncini ve hem de yüksek sıcaklık uygulamalarında kullanılan çeliklerde sürünme direncini yükseltmek için katıldığında bileşimine genellikle molibden de eklenir.

Krom, çeliği sertleştirici ve tokluğu düşürücü yönde etki yaratır.

Çeliklere en fazla ilave edilen alaşım elementidir. Çelikte, oksidasyona ve korozyona karşı dayanımı ,aşınma direncini ve serleşebilirliği arttırır. Çeliğe ilave edilen krom Cr7C3 ve Cr23C6 gibi sert karbürler oluşturarak sertliği direkt olarak artırır. Dönüşüm hızlarını da yavaşlatarak sertlik derinliğini de aynı oranda artırır. Krom, %25’e varan değerlerde ilave edilmesi halinde malzeme yüzeyinde bir oksit tabakası oluşturarak paslanmaya karşı direnç sağlar ve malzemeye parlak bir görüntü kazandırır. Çekme dayanımını ve sıcağa dayanımı da artırır özelliğe sahiptir. Bazı alaşımlarda meneviş kırılganlığına sebep olabilir veya sünekliği düşürebilir. Bu etkileri azaltmak amacıyla daha çok Ni ve Mo ile birlikte kullanılır.

Nikel

Nikel %5 e varan oranlarda, alaşımlı çeliklerde geniş bir biçimde kullanılır. Nikel malzemenin mukavemetini ve tokluğunu artırır. Özellikle paslanmaz çeliklerde daha geniş yer alır. Nikel aynı zamanda tane küçültme etkisine de sahiptir. Alaşım elemanı olarak nikelin tek başına kullanımı son yıllarda azalmış Ni-Cr alaşımı başta olmak üzere Ni – Mo yahut Ni – Cr – Mo alaşımları yaygınlaşmıştır. Sıcağa ve tufalleşmeye karşı iyileştirici özelliğe sahip olmasının yanısıra, krom ile birlikte kullanılarak sertleşmeyi, sünekliği ve yorulma direncini artırır.

NİKEL ( Nİ )

Ferritte katı çözelti sertleşmesi sağlayarak çeliğin dayancını arttırır. Bu artış silisyum ve manganın etkisine oranla daha azdır. Nikel, asıl çeliğin tokluğunu arttırmak için katılır. Östenit yapıcı etkisi vardır. Krom kadar olmasa da sertleşebilirliği de arttırır. Nikel içeren yapı çelikleri, özellikle bileşimlerinde krom varsa yüksek tokluk, yüksek sertleşebilirlik ve yüksek yorulma direnci istenen uygulamalar için seçilebilir. Düşük düzeylerdeki bakır ve fosfor ile birlikte deniz suyu aşınmasına karşı çeliklerin direncini arttırmak amacıyla nikel kullanılır. Bakı içeren çeliklere, bakırın yarattığı sıcak gevrekliği önlemek ya da azaltmak için nikel katılır.

Nikelin darbe tokluğunu ve tavlı çeliklerde dayanımı artırır. Nikel östenitik paslanmaz çeliklerin kromdan sonra ikinci en önemli alaşım elementidir. Östenitik paslanmaz çeliklerde ki nikel miktarı %7-20 arasındadır. Nikel östenit kararlaştırıcı bir elementtir ve östenitik paslanmaz çeliklerin, adından da anlaşılacağı gibi oda sıcaklığında bile kafes yapısı KYM dir. KYM kafes yapısı östenitik paslanmaz çeliklere yüksek şekillendirilebilme özelliği kazandırır.

Ferritte katı çözelti sertleşmesi sağlayarak çeliğin dayanımını artırır.

Bu artış silisyum ve manganın etkisine oranla daha azdır.

Nikel çeliğin tokluğunu arttırmak amacıyla katılır.

Krom kadar olmasa da sertleşebilirliği de arttırır.

Nikel içeren yapı çelikleri, özelikle bileşimlerinde krom varsa yüksek tokluk, yüksek sertleşebilirlik ve yüksek yorulma direnci istenen uygulamalar için seçilebilir.

Düşük düzeylerdeki bakır ve fosfor ile birlikte, deniz suyu korozyonuna karşı çeliklerin direncini arttırmak amacıyla nikel kullanılır.

Molibden

Düşük alaşımlı çeliklerin bileşiminde % 0.15-% 0.30 oranlarında bulunur ve genellikle en yüksek etkinliği krom ve nikel ile birlikte bulunduğunda gösterir.

Molibden çeliklerin sertleşebilirliklerini ve dayanımını arttırır.

Bir karbür oluşturucu olduğundan aşınma direncini arttırmak amacıyla yüksek oranlarda (% 5-6) takım çeliklerinde kullanılır.

En önemli özelliği yüksek hız çeliklerinde ikincil sertleşme yaratarak sıcak sertliği sağlamasıdır. Bunu karbon ile birlikte yaptığı karbürlerin oluşumuna borçludur.

Sürünme dirençli çeliklere sürünme direncini artırıcı etkisi için katılır.

Tane büyümesini önler, sertleşebilme kabiliyetini artırır. Meneviş gevrekliğini giderir. Meneviş sıcaklığından yavaş soğumalarda bazı alaşımların tane sınırlarında  karbür çökelmesi meydana gelir, bu da kırılganlığa neden olur. Molibden bu olumsuz etkiyi ortadan kaldırır. Ayrıca molibden çeliklerin sürünme dayancına ve aşınma direncini yükseltir. Alaşımlı takım çeliklerinde önemli bir alaşım elementidir.

Paslanmaz çeliklerde özellikle oyuklanma korozyonunu engellediği için korozyon direncini önemli ölçüde artırır.

Bazı mikro alaşımlı çeliklerde nitrür veya karbonitrür oluşturan alaşım elementi olarak molibden kullanılır.

Düşük alaşımlı çeliklerin bileşiminde %0.15-0.30 oranlarında bulunur ve genellikle en yüksek etkinliği krom ve nikel ile birlikte bulunduğunda gösterir. Molibden, çeliklerin sertleşebilirliklerini ve dayanımlarını arttırır. Bir karbür oluşturucu olduğundan aşınma direncini arttırmak amacıyla yüksek oranlarda ( %5-6 ) takım çeliklerinde kullanılır. Sürünme dirençli çeliklere sürünme direncini arttırıcı etkisi vardır. Paslanmaz çeliklere katıldığında yüksek sıcaklıkta kullanım sağlar ve korozyon dayanımını biraz daha arttırır.

MOLİBDEN

Molibden düşük nikel ve düşük krom içeren çeliklerde temper gevrekliği eğilimini gidermek için kullanılır. % 0.3 civarında molibden ilavesi bunu sağlar. Molibden ilavesi yapılan nikel ve krom çeliklerinin temper sonrası darbe dayanımları da önemli ölçüde yükselir. Aynı zamanda akma ve çekme dayanımını artırır.

Volfram,

VOLFRAM ( W )

Çok güçlü bir karbür oluşturucudur yani karbon ile bağ yapar. Yaptığı bu bağ sayesinde çeliklerin dayanımlarında artış sağlar. Volfram aşınma direnci yüksek bir metal olduğu için, alaşım elementi olarak katıldığı çeliklerde de çeliklerin aşınma direncini arttıracaktır.

WOLFRAM

Wolfram; çeliğin dayanımını artıran bir alaşım elementidir. Takım çeliklerinde, kesici kenarın sertliğinin muhafazasını, takım ömrünün uzamasını ve yüksek ısıya dayanımını sağlar. Bu sebeple özellikle yüksek hız çeliklerinde, takım çeliklerinde ve ıslah çeliklerinde, alaşım elementi olarak kullanılır. Yüksek çalışma sıcaklıklarında, çeliğin menevişlenip sertliğini kaybetmemesini sağladığından, sıcağa dayanımlı çeliklerin yapımında kullanılır.

TUNGSTEN/VOLFRAM

En önemli özelliği yüksek hız çeliklerinde ikincil sertleşme yaratarak sıcak sertliği sağlamasıdır. Bunu karbon ile birlikte yaptığı karbür oluşturarak yapar. υVolframın oluşturduğu karbürler çeliklerin aşınma direncini çok arttırır. υVolfram genelde takım çeliklerinde kullanılır.

Aşınma direncini artıran, sıcakta sertliğin muhafazasını sağlayan bir alaşım elementidir. Özellikle hız çeliklerinde olmak üzere alaşımlı takım çeliklerinde yaygın olarak kullanılan bir alaşım elementidir.

TİTANYUM

Kuvvetli karbür yapıcı özelliği vardır ve sertliği artırır. Çelik üretimi esnasında deoksidan olarak da kullanılır. Tane inceltici etkiye sahiptir.

Vanadyum gibi tane küçültücü etkisi vardır.

Ancak bu etkisi vanadyumun etkisinden daha yüksektir. Mikro alaşımlı

çeliklerde mikro alaşım elementi olarak kullanılır. Ayrıca paslanmaz

çeliklerde krom karbürün olumsuz etkisini giderebilmek için karbür

oluşturucu alaşım elementi olarak kullanılır

VANADYUM

Azot ile birleşip nitrürleri oluşturduğundan çeliklerde ferritli ince yapıyı oluşturmak amacıyla tane küçültücü olarak kullanılır. Bu nedenle çentik tokluğu da yükselir. υ Vanadyum en güçlü karbür oluşturucu olduğundan takım çeliklerinde sıcak sertlik değerini arttırmak amacıyla kullanılır. υ Yüksek hız çeliklerinde volfram ile birlikte; yapı çelikleri ile ısı dirençli çeliklerde krom ile birlikte kullanılır.

Hizmetlerimiz

Start typing and press Enter to search

Shopping Cart

Sepetinizde ürün bulunmuyor.